Er waren geen toekans in de supermarkt of lianen waar je aan kon slingeren. Deze supermarktsafari draaide om iets anders: met de vernieuwde app van Questionmark je een weg banen door de jungle van keurmerken, ecochique groene verpakkingen en marketingpraatjes. Met een scanfunctie als kapmes prik je door gebakken lucht heen en weet je in een seconde het echte verhaal achter een product.

IMG_20140407_125759

Ik had de app al eerder gebruikt om een diervriendelijk stukje feta te vinden. Maar sinds de nieuwe release kun je met Questionmark ook zien hoe producten op het gebied van mensenrechten scoren. Voorlopig kan dit in productgroepen met cacao, suiker, palmolie en noten. Volgens Questionmark zijn ze de eerste die dit in kaart hebben gebracht heeft. Best uniek dus.

Om de participanten van de supermarktsafari duidelijk te maken waarom deze app nuttig is, deden de questionmarkers een quizje met ons. Ze lieten een plaatje zien van een vegetarische Valessburger en een hazenrug van het merk Excellent van Albert Heijn. “Welk product is diervriendelijker?”, vroeg Martijn de quizleider.

Het juiste antwoord was de hazenrug. De Valessburger op de afbeelding bestaat uit zuivel afkomstig van koeien die nooit van stal komen en nadat ze uitgemolken zijn, geslacht worden. De hazenrug is afkomstig van een in het wild geboren haas die lekker heeft kunnen rondhuppelen voordat-ie geschoten werd.

Anouk en Ceder op scanmissie

Anouk en Ceder op scanmissie

Na de quiz lieten ze ons los in de jungle van Ekoplaza om producten te scannen. Ik vond sommige bevindingen wel echt even schrikken. Ik scande een klein potje biologische cacao en hazelnotencrème van 4 euro. Cijfer op gebied van mensenrechten: 2,7. Denk je een potje verantwoord bezig te zijn met je veel te dure biologische potje chocopasta van de Ekoplaza, terwijl Duo Penotti beter scoort.

Er waren trouwens bijna geen producten met cacao of noten te vinden die qua mensenrechten boven de zes uitkwamen. Dat wordt ook lastig als één land praktisch hoofdleverancier is van een ingrediënt. Zo komt wereldwijd 70 procent van de hazelnoten uit Turkije, waar kinderarbeid aan te pas komt. Dus bijna ieder product met hazelnoten draagt dit verhaal met zich mee.

Hetzelfde geldt voor Ghana die een van de grootste producenten van cacao is. De arbeidsomstandigheden op de cacaoplantages daar zijn over het algemeen slecht tot slavernij aan toe.

“Moet ik dan stoppen met chocola eten”, vroeg ik Martijn van Questionmark.
“Dat moet je natuurlijk zelf beslissen. Wij raden aan de minst slechte optie te kiezen: merken die transparant zijn over de herkomst van ingrediënten en hard werken aan het verbeteren van arbeidsomstandigheden. Bijvoorbeeld een Tony Chocolony die ook maar een vijf scoort qua mensenrechten. Maar dit ook erkent en naar verbetering streeft.”

Ik kan het iedereen aanraden zelf eens op supermarktsafari te gaan en de producten die je vaak eet te scannen. Kijk hoe je hagelslag, pindakaas of melk scoort. Misschien is er wel een veel beter en soms zelfs goedkoper alternatief.